Digitale geletterdheid is het geheel van kennis, vaardigheden, competenties, attitudes, motivaties, vertrouwen en inzicht dat noodzakelijk is om digitale technologie te begrijpen, ermee om te kunnen gaan en verantwoordelijk in te kunnen zetten, om te kunnen floreren in een digitale samenleving. De term is in gebruik sinds het einde van de jaren negentig, hoewel de definitie constant aan verandering onderhevig is, vanwege de snelheid waarmee digitalisering zich ontwikkelt.
Digitalisering en dataficatie hebben en steeds grotere invloed op het dagelijks leven van burgers. Begrijpen hoe ICT and media werken en ermee kunnen omgaan wordt daarmee een noodzakelijke voorwaarde voor burgerschap en inclusie in de digitale samenleving. Het verandert alle domeinen van ons dagelijks leven. Denk hierbij aan de domeinen werk, gezondheidszorg en onderwijs, maar ook aan hoe we nieuws en informatie ontvangen en hoe we communiceren, bijvoorbeeld met ons sociale netwerk of met de overheid. De voortdurende ontwikkeling van de digitale samenleving kan ervoor zorgen dat mensen kwetsbaarder worden, geïsoleerd of sociaal benadeeld raken, als ze geen toegang hebben tot de nodige kennis en vaardigheden. Deze invloed van digitalisering op de maatschappij is de afgelopen periode eens te meer duidelijk geworden: veel van onze dagelijkse activiteiten zijn verplaatst van fysiek naar online. Digitale innovaties zijn hierdoor in een stroomversnelling gekomen. Aan deze verschuiving zit aan de ene kant een technisch aspect: door het digitaliseren van processen kunnen we zaken efficiënter en makkelijker maken. Echter, aan digitalisering zit ook een menselijk aspect: burgers moeten in staat zijn om gebruik te maken van de mogelijkheden die digitalisering biedt.
Digitale diensten en technologie worden veelvuldig gebruikt op het werk, als consument en in de privé sfeer. Maar het is niet vanzelfsprekend dat iedereen hier mee om kan gaan. Er is een goede kans dat er een tweedeling ontstaat in de samenleving tussen een groep mensen die wel kan participeren in de digitale samenleving en groep die niet mee kan. Digitale inclusie is een belangrijke maatschappelijke opgave. Daarom is het goed dat er nauwe samenwerking is tussen partijen uit verschillende sectoren, publiek en privaat, die als doelstelling heeft om iedere Groninger en elke Groningse organisatie digitaal te kunnen laten meedoen.
Digitalisering voltrekt zich in alle domeinen van de samenleving; steeds meer zaken die mensen doen in hun dagelijks leven worden digitaal, en vergen dus vaardigheden en kritisch inzicht. Tegelijkertijd zien we een grote technology push in de samenleving ontstaan: nieuwe technologieën, zoals Kunstmatige Intelligentie, het Internet of Things en Data Science, zullen een nog verdergaande impact hebben op ons werk en leven in de toekomst. De cruciale vraag die daarbij beantwoord moet worden is in hoeverre deze technologieën ook echt zinnig gebruikt en opgepakt kunnen worden door ‘de gewone mens’. Hier is niet altijd voldoende aandacht voor in door technologie gedreven activiteiten. Het hebben van een hoge digitale geletterdheid is de brug tussen technologie en de mens en stellen ons in staat om tot echte verandering te komen.